تجربه ها خاطرات(7)؛ هجرت تدریسی
۱/ هجرت از یک دیار به دیار دیگر گاهی به این منظور است که مومن در موطن خودش نمی تواند به آیین الهی خویش عمل کند و در جای دیگر آزادتر است و لذا در صورت امکان هجرت و عدم تحقق آن، مستحق توبیخ است «الم تکن ارض الله واسعة فتهاجروا فیها». و گاهی به این علت است که می خواهد آموزه های دینی را تبلیغ کند و گسترش دهد.«و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم»، هر دو نوع هجرت به صراحت قرآن کریم زیبا و ارزشمند است.
۲/ هجرت های ما طلاب که از نوع دوم است گاهی صرفا تبلیغی و مقطعی است(رمضان، محرم و...) و گاهی بلندمدت بلکه دائمی است، حال یا این هجرت گاهی با رویکرد تبلیغی برای عموم مردم است و گاهی با رویکرد تدریسی در حوزه هاست. در هر هجرتی رعایت خصوصیاتی لازم است طلبه ی مهاجر باید نخست توانایی های خویش و نیز نیازمندی های منطقه را بشناسد و آن گاه هجرت کند، و این امر مهم باید با تفکر و مشورت دقیق صورت بگیرد.
۳/کسانی که استعداد لازم را برای ترقی علمی در حوزه ی قم را دارند و مانعی هم در سر راه آنها نیست نباید فعلا به مهاجرت دائمی و یا طولانی مدت روی بیاورند، تشخیص این امر علاوه بر فکر نیازمند مشاوره با دوستان و به ویژه اساتید است.
۴/اگر شخصی امکان تدریس برای او در قم فراهم نشد اما هنوز خود را محتاج درس خارج می داند و امکانات ادامه ی تحصیل را هم در قم دارد، هجرت تدریسی او نباید بیش از ۵ سال به طول بینجامد.
۵/کسانی که به قصد تدریس مهاجرت می کنند نباید جنبه های تبلیغ عمومی و مردمی را به حدی گسترش دهند که از مطالعه و تحقیق بازمانند.
۶/بسنده کردن به تدریس برای این گونه طلاب مهاجر کافی نیست بلکه باید بخشی از برنامه ی خود را به بالابردن سطح علمی خود قرار دهند، پژوهش و مباحثه ی گروهی از عمده ترین راه های پیشرفت علمی است که ما در آینده به این دو امر مهم خواهیم پرداخت.
۷/کسانی که هجرت تدریسی به حوزه ها دارند و بومی هم نیستند حتی الامکان از دخالت در مسائل و مشکلات شهر و منطقه خودداری کنند، چنانکه لزومی ندارد در امور اجرایی حوزه هم دخالتی نمایند.
۸/سعی کنید در ضمن تدریس طلاب خوش استعداد را شناسایی کرده و با برقرار کردن جلسات جداگانه ای جهت تقویت بیشتر مبانی علمی آنها کوشش کنید، مهم این است که بتوانید چند نفر را برای تدریس در حوزه تربیت کنید.
۹/لازم است ارتباط دوستانه و صمیمی با همۀ طلاب برقرار و بتوانید ملجأ و پناهگاه مطمئنی برای آنان باشید، در اثر این ارتباط وثیق، طلاب می توانند از مشاوره و راهنمایی شما در زمینه های اخلاقی، خانوادگی و درسی بهره کافی را ببرند.
۱۰/اگر سابقه ی تدریس دروس مقدماتی و یا سطوح را ندارید، و لو مقام علمی شما بلند باشد، در عین حال از تدریس دروس پایه های پایین ابایی نداشته باشید.
۱۱/فراموش نکنید شما برای ارتقاء سطح علمی حوزه های شهرستانها هجرت کرده اید پس مبادا درستان کم بار و سست ارائه شود.
هجرت علمی به وطن
برادران بزرگواری که با مشورت و فکر به این نتیجه رسیده اید که جدایی شما از قم ولو موقتا برای شما خسرانی ندارد.
سروران گرانقدری که توانایی تدریس دارید
عزیزانی که دغدغه ی رشد و ترقی حوزه های علمیه بلاد را دارید
تمام ما نسبت به حوزه مخصوصا حوزه ی شهر و منطقه ی خود مسئولیم و مکلف، نکند از این مسئولیت سنگین غافل مانده و شانه خالی کنیم
جایگاه رفیع حوزه های شهرستانها و نقش تربیتی علمای بلاد بر کسی پوشیده نیست. اگر مقتضی برای هجرت علمی شما فراهم است بسم الله و تامل و درنگ جایز نیست.
اگر به هر علت هجرت دائمی برای شما مقدور نیست، روزهای پایانی هفته را به حوزه ی شهرستان خود و یا حوزه دیگری که امکان رفت و آمد هست قرار دهید، این حقیر حدود نه سال این تجربه را در همدان و ملایر داشته ام تا حدی موفق بودم. و اگر عزیزی در این زمینه مشاوره ای خواست در خدمتم.
در پایان تکرار می کنم مبادا برنامۀ علمی شما فقط تدریس باشد و از پژوهش و مباحثات کمپانی و گروهی غافل بمانید، در مطالب آینده نکات کلیدی در این زمینه خواهد آمد ان شاءالله تعالی
