آزادگی از نگاه امام صادق علیه السلام

آن امام بزرگ در کلامی پر معنا پنج خصلت را برای همگان لازم می داند و آن پنج عبارتند از: وفا، تدبیر، حیا،حسن خلق و حریت. و آنگاه می فرماید که در حریت همه ی چهار ویژگی قبل موجود است. (بحارالانوار ج ۷۵ ، ص ۱۹۴)
در اینجا با توجه به این حدیث نورانی از رئیس مذهب به رابطه ی حریت با این چهار ویژگی اشاره می شود:
۱/ وفاداری
رفیق نیمه راه نبودن و پایبندی به پیمانهای دوستی و خانوادگی تنها از آزادگانی انتظار می رود که دربند بهانه های بی بها برای شکستن عهد و پیمان خویش نیستند.
۲/ تدبیر
عاقبت اندیشی و دورنگری مانع پشیمانی از پیشامدهایی می شود که زندگی را همچون زندان کرده و روح آدمی را اسیر خود می سازد.
۳/ حیا
انسانی که ارزش والای حریت خود را می داند، و به آزادگی انسانهای دیگر احترام می گذارد، و خود را فقط بنده ی خدا و آزاد از غیر او می شمرد، با رعایت حرمت حریت خود و دیگران و حرمت حکم الهی از انجام هر عمل و از گفتن هر سخنی که با این آزادگی در تنافی باشد خودداری می کند.
۴/ اخلاق زیبا
چه چیزی زشت تر از اینکه ما به دست خود، انسانیت زیبای خود را در بند و اسیر زشتیها ی اخلاقی کنیم؟ و چه چیز زیباتر از اینکه با اخلاقی زیبا، آزادانه در آسمان زیبای انسانیت به پرواز درآییم ؟